Over problemen met pubers kan ik wel drie nieuwsbrieven schrijven. Dat komt omdat ik regelmatig kindertolkwerk voor ouders mag doen in verband met de problemen rondom een puberende zoon of dochter.
Een puber wil nogal eens geen directe hulpverlening accepteren.
Aangezien het kind niet meekomt in mijn bijeenkomsten, is puberproblematiek ideaal voor kindertolkwerk.
Een puber is soms heerlijk (of niet heerlijkš) ongenuanceerd.
Op het instagramaccount van
tishiergeenhotel is het een feest van herkenning als je zelf puberende kinderen hebt.
Maar pubers kunnen (één van) hun ouders behoorlijk in hun hart raken! Waardoor je als ouder soms behoorlijk gefrustreerd of verdrietig wordt.
Dit is wat vaders of moeders letterlijk aan mij vertelden over hun puber en wat hen raakte:
“De strijd die hij met zichzelf en met zijn omgeving heeft.”
“Ik denk vooral hoe hij over zichzelf denkt, hoe hij zichzelf ziet.”
“En jij hoort mij nooit!!”
“Het lastige overheerst, waardoor niemand meer ziet, wat voor leuke jongen het is.”
“Ik krijg geen ingang, geen verbinding. Dat vind ik erg.”
“Zij is vooral heel egoïstisch en afstandelijk.”
“Geheimen, dingen bewust achterhouden. En dan zich aangevallen voelen: HOEZO IK?”
“Ze is gewoon gesloten. Ze geeft haar problemen en aandachtspunten niet prijs.”
“Het niet praten. Er is, denk ik, geen probleem te groot, om niet over te praten.”
“Het is complex, daarmee heeft hij veel problemen op school. Het gevoel dat hij mislukt is.”
“Ik moet zorgen dat die jongen zich eerst goed gaat voelen.”
Wat moeder zegt is niet waar
Jeanne Meijs beschrijft in haar boek
Puberteit:
‘De puberteit is in elk mensenleven een periode van 'verbouwen.’ In het begin van de puberteit worden kinderen lichamelijk volwassen, maar innerlijk begint nu pas de strijd om een zelfstandig bestaan. De puberteit is ook voor ouders een smalle weg: al snel raak je als ouder de weg kwijt en verlies je jezelf in een manier van omgang met je kind waarin de liefde ver te zoeken is.’
Jeanne Meijs beschrijft de puberteit als de geboorte van de vader. Vader is vaak de brug tussen de binnenwereld en de buitenwereld. Wat moeder zegt is meestal niet waar en gooit de puberzoon of -dochter buitenboord. Wat ze later als eigen waarheid weer binnenhalen, waarvan de moeder dan denkt: “Had ik dat niet ooit eens gezegd?”
Een vader praat soms minder tegen je aan in wat je wel of niet moet doen. En weigert dan ook nog aan de teugels te trekken waaraan de moeder niet meer vast kan houden. En ook vaders die zelf gepuberd hebben, kunnen soms met meer relativeringsvermogen en humor naar de problemen kijken.
Schaart een vader zich gelijk met moeder? Grote kans dat de puber beide ouders buitenboord zet.
Een tip die ik je mee wil geven is, dat je van deze wetenschap gebruik kunt maken. Als je zoon of dochter niet meer naar jou als moeder luistert, laat vader dan eens een tijd zijn aanpak kiezen. En vooral zijn rol nemen. Soms werkt dat voor een periode het beste. Dat betekent ook: leuke dingen ondernemen met je kind.
Vrijheid versus onvrijheid
Een mooie metafoor voor de puberteit is de sluis: de puber vaart op zijn boot de sluis door. De sluis zelf staat symbool voor de puberteitsfase. Waarin het afwisselend hoog en laag water is. Op het moment dat de boot in de sluis ligt, gaat het touw vast aan de wal. Het touw staat symbool voor het touw wat ouders nog vast hebben. En dat touw mogen ouders een heel eind laten vieren. Laat de controle los en laat de puber met vallen en opstaan zichzelf leren kennen!
Er is één ‘maar’:
en dat is ONvrijheid!
Een puber is op zoek naar zijn eigen vrijheden. Maar als hij dreigt onvrij te worden, dan is het zaak duidelijk in te grijpen. Bijvoorbeeld: hij of zij heeft verkeerde vrienden die bepalen wat jouw zoon of dochter moet doen, je puber raakt in de schulden, je puber is echt verslaafd aan zijn telefoon/computer en komt zijn kamer niet meer af.
Ga dan het gesprek aan met jouw zoon of dochter en benoem tijdens dat gesprek dat je begrijpt dat hij of zij graag eigen vrije keuzes wil maken. Maar dat jullie zien dat hij of zij helemaal niet meer vrij is, maar gevangen. Geef je puber de kans dit zelf of met jullie hulp op te lossen. Lukt dat niet, dan rest je niets anders dan duidelijk op te treden.
Die weerstand geven is niet altijd makkelijk, maar door de ontmoeting met die weerstand ervaart de puber de eigen kracht in zijn denken en doen. En liefde voor je kind, betekent dat je ook grenzen aan durft te geven.
Het touw in de sluis wordt dan even kort aangetrokken door de vader en/of moeder. Maar op het moment dat de puber zijn eigen vrijheden aan kan en de volwassenfase inrolt, mogen de sluisdeuren open en gaat hij zijn eigen weg op het grote water.
Let ook op of je je eigen kind niet gevangen houdt, door alles voor hem of haar aan te dragen. Zo leren ze nooit zelfstandig problemen op te lossen. Het mooie is dat zij in deze puberteitsfase onder de hoede van hun ouders kunnen leren van de zaken waar ze tegen tegenaan lopen. En dat ze mogen vallen en weer opstaan. Fouten mogen maken.
Als je ze een gespreid bedje geeft, dan leert jouw kind niet op zichzelf te vertrouwen.
De kern van het probleem snel oplossen
Zoals je van mijn eerdere nieuwsbrieven inmiddels weet, gaat een strijd met je kind over een thema in jezelf. Of: wat je raakt in de ander, raakt iets aan in jezelf.
In onderstaand voorbeeld zie je hoe de woorden van de ouder over de puber vertaald kunnen worden. Het zijn slechts voorbeelden, zodat je begrijpt wat een kindertolk vertaalt. In werkelijkheid is ieder verhaal anders. Die puber raakt de puberfase in de ouder aan. Heeft de ouder nog een thema met een zoektocht naar de eigen vrijheden? Of hebben er zich in de puberteit bij de ouder zaken voorgedaan die diep hebben geraakt? Is er nog een flinke strijd met iemand? Nogmaals, ik kan het niet invullen. De antwoorden komen allemaal uit de ouder zelf, als ik zijn of haar letterlijke woorden heb vertaald.